Το όνομα της τσουκνίδας και τα... "πρωτόκολλα"

Η Οχράνα στα ελληνικά βιβλιοπωλεία

(Δημοσιεύτηκε την 17/09/1995 στην "Ελευθεροτυπία" απο την ομάδα ΙΟΣ)

Οπως γίνεται συνήθως με την εισαγωγή των ευρωπαικών ρευμάτων στη χώρα μας, η εν Ελλάδι σταδιοδρομία των "Πρωτοκόλλων" εγκαινιάστηκε με μιά σχετική χρονική καθυστέρηση· γρήγορα ωστόσο έμελλε να αποδειχτεί ότι ο σπόρος έπεσε σε γόνιμο έδαφος. Η πρώτη γνωστή ελληνική έκδοση του βιβλίου έγινε το 1924 στη Θεσσαλονίκη, όπου η παρουσία μιας συμπαγούς ισπανόφωνης εβραικής κοινότητας ( 40% του πληθυσμού της πόλης κατά την απελευθέρωσή της, σύμφωνα με την επίσημη ελληνική στατιστική τού 1913), η ανάπτυξη ισχυρών σοσιαλιστικών τάσεων ανάμεσα στο εβραικό προλεταριάτο κι ο έντονος ανταγωνισμός ελλήνων κι εβραίων επιχειρηματιών για τον οικονομικό έλεγχο της πόλης παρέχουν όλες τις προυποθέσεις για την υπόθαλψη ενός αντισημιτικού ρεύματος. Για τη μαζική διάδοσή του θα χρειαστεί ωστόσο να περιμένουμε ώς το 1928: επανέκδοσή του στη Θεσσαλονίκη, παράλληλη κυκλοφορία του από τις εκδόσεις "Δράσις", δημοσίευσή του σε συνέχειες από τις εφημερίδες "Μακεδονία" και "Φως" της συμπρωτεύουσας... Νέες επανεκδόσεις ( της "Δράσεως") αναφέρονται για το 1934 και το 1940.

Σήμερα, αν κάποιος συμπολίτης μας θελήσει να προμηθευτεί τα "Πρωτόκολλα", δεν θα χρειαστεί να ψάξει και πολύ. Απεναντίας, μάλλον θα βρεθεί αντιμέτωπος με το δίλημμα ποια απ' όλες τις εκδόσεις που κυκλοφορούν να επιλέξει: μια σύντομη βόλτα μας στα κεντρικά αθηναικά βιβλιοπωλεία απέδωσε οκτώ διαφορετικές εκδόσεις του διαβόητου ψευτο-ντοκουμέντου κι ένα κάθε άλλο παρά ευκαταφρόνητο αριθμό "αποκαλυπτικών" πονημάτων που χρησιμοποιούν τα "Πρωτόκολλα" ως βασική πηγή έμπνευσής τους. Πρόκειται για εκδοτικά εγχειρήματα με αφετηρίες πολύ πιό "πολυφωνικές" απ' ό,τι θα περίμενε ίσως ο υποψιασμένος αναγνώστης: ανάμεσα σ'αυτούς που δεν δίστασαν να επενδύσουν στο κατασκεύασμα της τσαρικής Οχράνα συναντάμε όχι μόνο τους κλασικούς νεοναζί της "4ης Αυγούστου" του γνωστού Κων/νου Πλεύρη ("Ελληνικόν Αύριον", έκδοση του θεσσαλονικιώτικου τμήματος της οργάνωσης, τχ.12) ή εκδοτικούς οίκους ειδικευμένους σ'αυτού του είδους κι επιπέδου την παραφιλολογία ( Στερέωμα, Λογοθέτης) αλλά και διάφορες χριστιανικές παραθρησκευτικές ή πολιτικές ομάδες ( Ορθόδοξος Τύπος, βιβλιοπωλείο Νεκτ. Παναγόπουλος, Μήνυμα), ακόμα και εκδότες με σοβαρή, κατά τα άλλα, δραστηριότητα (Κάκτος, Γερ. Αναγνωστίδης).

Εξίσου φαινομενικά "πλουραλιστική" είναι και η παρουσίαση των "Πρωτοκόλλων" από τους εκάστοτε εκδότες τους. Μάταια θα περίμενε κανείς, από τους σοβαρότερους τουλάχιστον οίκους, μια κριτική προσέγγιση που να ενημερώνει τον ανυποψίαστο αναγνώστη για την πλαστότητα του "ντοκουμέντου". Απεναντίας, είτε ρητά είτε δια της αποσιώπησης, η προάσπιση της "αυθεντικότητάς" τους αποτελεί τον κανόνα. Το βιβλιοπωλείο Παναγόπουλου λχ αρκείται στην παράθεση παλιότερης (1932) εισαγωγής του Φώτιου Φωτιάδη, όπου δίπλα στην καταγγελία της "αποκαλυπτόμενης" εβραικής συνωμοσίας εξυμνείται η "σοβαρή και συστηματική προσπάθεια" εκείνων των χρόνων "από ηγέτες πατριώτες" (καταλαβαίνετε ποιους) "για αποτελεσματική καταπολέμηση του τρομακτικού αυτού κινδύνου". Στο ίδιο μήκος κύματος κινείται και η επανέκδοση, από τον Κάκτο, παλιότερης μετάφρασης των "Πρωτοκόλλων": παρά την ένταξη του βιβλίου στην (εξ ορισμού λάιτ) σειρά "Μεταφυσική", η όποια προσπάθεια αποστασιοποίησης ακυρώνεται στην πράξη από την ψευδοιστορική εισαγωγή του Ροζέ Λαμπελέν (1921), ανοιχτή συνηγορία όχι μόνο της υποτιθέμενης "αυθεντικότητας" του περιεχομένου τους αλλά και των "κυμάτων αντισημιτισμού" της εποχής. "Μεγίστης σημασίας έγγραφα" που "αυτοξεγυμνώνουν το αληθινό πρόσωπο των Σιωνιστών - Εβραίων" χαρακτηρίζει τα "Πρωτόκολλα" στη δική του εισαγωγή ο αρχιμανδρίτης Βασιλόπουλος, ενώ εξίσου στρατευμένη και πολύ πιό εκτενής είναι η υπεράσπισή τους από τον Γκόρντον Πράις ( Λογοθέτης). Αντίθετα, οι τεταρτοαυγουστιανοί της Θεσσαλονίκης δεν μπαίνουν στον κόπο να ασχοληθούν με τέτοιες μικρολεπτομέρειες - φτάνουν μάλιστα να παρουσιάσουν σαν "εισαγωγή του 1897" μια συρραφή από τα κείμενα των Φωτιάδη και Λαμπελέν, που αναφέρει γεγονότα πολύ μεταγενέστερα, όπως η ρωσική επανάσταση του 1917 ή ο Παγκόσμιος Πόλεμος του 1914-18!

Πιο ενδιαφέρουσα από τα παραδοσιακά αντισημιτικά παραληρήματα είναι όμως η προσπάθεια αξιοποίησης των "Πρωτοκόλλων" από προοδευτική, υποτίθεται, σκοπιά. Αρκετά προσεκτικός, ο Ν. Ψαρουδάκης της "Χριστιανικής Δημοκρατίας" παραθέτει στο δικό του πρόλογο τα αποδεικτικά στοιχεία της πλαστότητάς τους, για να αποφανθεί ωστόσο στη συνέχεια ότι "το βιβλίο αυτό θάταν ένα ολότελα ασήμαντο κείμενο, αν η θλιβερή πραγματικότητα που περιβάλλει τα σημερινά έθνη δεν αποτελούσε μια πιστή φωτογραφία του, μια καταπληκτική εφαρμογή του!" - κι ότι, ως εκ τούτου, "είτε γνήσιο είναι το βιβλίο, είτε πλαστό αλλά προφητικό (sic), είναι έργο μεγάλης σημασίας". Μ' άλλα λόγια, και η πίττα της "αντικειμενικότητας" ολόκληρη και ο σκύλος της συνωμοσιολογίας χορτάτος...Καθόλου ισορροπημένη και με αρκετά φαιδρές εξάρσεις είναι απεναντίας η "αντιιμπεριαλιστική" ανάγνωση του δημιουργήματος της τσαρικής προπαγάνδας από την ανώνυμη εισαγωγή των "Πρωτοκόλλων" στη μεταπολιτευτική έκδοση του Αναγνωστίδη. Αφού κατακεραυνώνεται σαν σιωνιστική προπαγάνδα κάθε αμφισβήτηση της γνησιότητάς τους και υιοθετείται πανηγυρικά ο ισχυρισμός της Οχράνα ότι όλες ανεξαίρετα οι νεωτερικές ιδέες των τελευταίων αιώνων, από τη δημοκρατία και τον κοινοβουλευτισμό ώς τον κομμουνισμό και τον αναρχισμό αποτελούν σιωνιστικό δόλωμα προορισμένο να αποκόψει τους λαούς από τούς μονάρχες τους (μοναδικό ανάχωμα στα σχέδια του εβραϊσμού), στο τέλος υποστηρίζεται ότι "ο Σιωνισμός, συνταυτισμένος τώρα με τον Ιμπεριαλισμό, δεν παραιτήθηκε απ'τα κοσμοκρατορικά του σχέδια, άλλαξε όμως στόχους και τακτική (...) υποστηρίζει τώρα τις μοναρχίες και τα κάθε λογής αντιδραστικά καθεστώτα, δηλαδή γλύφει εκεί που έφτυνε. (...) Σκοπός του αποκλειστικός σήμερα είναι η ανάσχεση μόνο του κομμουνισμού"!

Με τέτοια ευελιξία στις εισαγωγές των ίδιων των "Πρωτοκόλλων", καθόλου περίεργο που, με μια κάπως πιό ελεύθερη χρήση τους, τα εν λόγω ψευδοντοκουμέντα επιστρατεύονται για να στηρίξουν πάσα νόσον και πάσα θεωρίαν. "Σας παρακαλώ διαβάστε το αποκαλυπτικό βιβλίο "Τα Πρωτόκολλα των Σοφών της Σιών" εξορκίζει τους αναγνώστες του ο αγιορείτης μοναχός Παρθένιος, προκειμένου να τους πείσει για τη διεθνή σιωνιστική συνωμοσία που κρύβεται, μεταξύ άλλων, πίσω από τις πιστωτικές κάρτες· "τα Πρωτόκολλά τους προβλέπουν τα πάντα" αποφαίνεται ο βασιλόφρων μακεδονολόγος Κώστας Μπάρμπης, πρώην διευθυντής του ΙΚΥ, που καταγγέλλει την επιτυχία των εν Ελλάδι σιωνιστών "να εξοστρακίσουν τον τελευταίο χριστιανό ορθόδοξο βασιλιά σ' ολόκληρη τη Γη"· στα ίδια καταφεύγουν ο Ιω. Φουράκης, Π. Κώστας και «Dr. D.C. Yermak» για να "τεκμηριώσουν" την υποτιθέμενη διεθνή ανθελληνική εκστρατεία που εκποορεύεται από τη συμμαχία Βατικανού, μασόνων, σιωνιστών κι άλλων ενσαρκώσεων του Αντίχριστου.

Προφανώς, μόνο ένας Χίτλερ μας σώζει...

Μια προφητική πλαστογραφία;


Η Εκκλησία της Ελλάδος, όπως μας είπε ο υπεύθυνος Τύπου Ι. Μ. Χατζηφώτης, δεν έχει επίσημη θέση για τη γνησιότητα ή μη των περίφημων "Πρωτοκόλλων". Για περισσότερες λεπτομέρειες μας παρέπεμψε στο συνεργάτη του και συντάκτη της "Εκκλησιαστικής Αλήθειας" θεολόγο Αριστείδη Πανώτη. «Δεν είναι καθόλου σαφές αν πράγματι αυτό το κείμενο είναι γνήσιο. Μπορεί να είναι έργο των μυστικών υπηρεσιών του Τσάρου. Μπορεί να είναι μιά έκθεση της "Οχράνα" σχετικά με τις απόψεις που υπήρχαν εκείνη την εποχή στο εσωτερικό του εβραϊσμού. Δεν νομίζω ότι όσοι το ανασύρουν καταφέρνουν τίποτα. Βρίζοντας τον εβραϊσμό με τέτοιες ξεπερασμένες, θα 'λεγα παλαιοημερολογίτικες, μεθόδους το μόνο που ίσως πετυχαίνουν είναι να τον ενισχύουν».

Ομως ο κ. Πανώτης -ακριβώς όπως και οι πάσης φύσεως οπαδοί της "σιωνιστικής συνωμοσίας" που δεν έχουν αμφιβολίες για τη γνησιότητα του "ντοκουμέντου" και το αξιοποιούν συστηματικά- διαπιστώνει ότι "το περιεχόμενο των "Πρωτοκόλλων" ιστορικά επιβεβαιώνεται. Οι περισσότεροι από τους στόχους που γράφονται σ' αυτά έχουν πραγματοποιηθεί. Εχει υλοποιηθεί το μεγαλύτερο μέρος του σχεδίου. Μη ξεχνάμε ότι οι περισσότεροι ηγέτες των ολοκληρωτικών κρατών, ιδίως της Ανατολικής Ευρώπης, ήσαν Εβραίοι. Δυστυχώς λίγο πολύ βρισκόμαστε όλοι στα χέρια των Εβραίων. Είναι οικονομικά και πολιτικά κυρίαρχοι σε παγκόσμιο επίπεδο. Σε μας τους Ελληνες δεν έχουν πάψει να δημιουργούν καταστάσεις".

Μιά βόλτα στα εκκλησιαστικά στέκια επιβεβαιώνει τις βλαβερές συνέπειες της προηγούμενης "κομψής" αντισημιτικής θεωρίας για το "ντοκουμέντο". Ο "Σωτήρας" πουλάει την έκδοση των "Πρωτοκόλλων" που επιμελήθηκε ο αρχιμανδρίτης Χαρ. Βασιλόπουλος. Στη "Ζωή" υποδεικνύουν τη μεταγλωττισμένη στη δημοτική έκδοση του "Νεκτάριου Παναγόπουλου", δίνοντας και τη σχετική διεύθυνση του οίκου. Ενδιαφέρον παρουσιάζει η πολιτική του βιβλιοπωλείου της "Αποστολικής Διακονίας". Ο κ. Σπ. Καράλης -με αφορμή τη σχετική με την "απάτη του αιώνα" επιφυλλίδα του Π. Κοροβέση, στην "Ε"- μας κατήγγειλε στις 5.6 ότι το επίσημο εκκλησιαστικό βιβλιοπωλείο διακινούσε το βιβλίο. "Τους ρώτησα αν γνωρίζουν ότι αυτό το βιβλίο είναι πλαστογραφία. Μου απάντησαν πως το γνωρίζουν. Τότε γιατί το πουλάτε; Μου είπαν ότι το πουλούν επειδή το ζητάει ο κόσμος (...) "Ξέρετε ότι σ' αυτό το βιβλίο βασίστηκαν τα πογκρόμ του τσάρου στη Ρωσία και τα κρεματόρια του Χίτλερ;" Ο υπεύθυνος του βιβλιοπωλείου δεν ήξερε τι να απαντήσει. Κάτι ψέλλισε, ότι αυτό το βιβλίο το προλογίζει κάποιος ιερέας τον οποίο θεωρούσε πνευματικό άνθρωπο". Σήμερα, πάντως, το βιβλίο έχει εξαφανιστεί από τα ράφια της Αποστολικής Διακονίας.



Ενα βιβλίο που έγινε εφιάλτης


«Τρομακτικό παράδειγμα» μετατροπής μιας μυθοπλασίας σε πραγματικότητα θεωρεί ο Ουμπέρτο Εκο τα "Πρωτόκολλα των Σοφών της Σιών". Αναζητώντας τις απαρχές αυτής της "μυθοπλασίας που έγινε εφιάλτης", ο Εκο ανιχνεύει τις ρίζες της ιδέας περί μιας μυστικής διεθνούς συνωμοσίας στο αποκρυφιστικό κλίμα που κάλυψε τον αφανισμό του Τάγματος των Ναϊτών από τον Φίλιππο τον Ωραίο (14ος άι.), στα μυστηριώδη μανιφέστα της αδελφότητας των Ροδόσταυρων (17ος άι.), στις μεταγενέστερες αντιλήψεις περί μυστικών εταιρειών που απεργάζονται σχέδια ολέθρου της ανθρωπότητας, στα Απομνημονεύματα του αβά Μπαριέλ που κατήγγειλε τη Γαλλική Επανάσταση ως συνωμοσία Ιακωβίνων και Διαφωτιστών...
Στις αρχές του 19ου αιώνα, η διεθνής συνωμοσία έμελλε για πρώτη φορά να συνδεθεί με τους Εβραίους, οι οποίοι στο εξής θα θεωρηθούν οι κρυφοί υποκινητές της. Το 1864, ο Μορίς Ζολί εκδίδει μια σάτιρα κατά του Ναπολέοντα Γ', στην οποία εμφανίζει τον Μακιαβέλι- Ναπολέοντα Γ' να συζητά στην Κόλαση με τον Μοντεσκιέ. Το 1864, ο Γερμανός Χέρμαν Γκέντσε δημοσιεύει ένα μυθιστόρημα τρόμου, στο οποίο περιλαμβάνεται μια απόκρυφη τελετή στο εβραϊκό νεκροταφείο της Πράγας, όπου εκπρόσωποι των δώδεκα φυλών του Ισραήλ προετοιμάζουν την κατάκτηση του πλανήτη. Το 1876, η ίδια ιστορία παρουσιάζεται στη Ρωσία ως πραγματικό γεγονός με τίτλο "Οι Ιουδαίοι, κύριοι του κόσμου". Παρόμοιες εκδόσεις θα κυκλοφορήσουν τα επόμενα χρόνια σε διάφορες ευρωπαϊκές χώρες.

Η ιστορία έχει και συνέχεια. Στη στροφή του αιώνα θα εμφανιστεί στο προσκήνιο ο Πιοτρ Ιβάνοβιτς Ρατσκόφσκι, μια μυθιστορηματική φυσιογνωμία που ξεκίνησε έχοντας προβλήματα με την τσαρική αστυνομία και κατέληξε επικεφαλής της Οχράνα στο Παρίσι. Ας δώσουμε όμως το λόγο στον Εκο:

Τούτος ο Ρατσκόφσκι, προκειμένου να βοηθήσει τον προστάτη του υπουργό Σεργκέι Βίτε κατά του πολιτικού του αντιπάλου Ιλίγια Τσιόν ή Ελί ντε Σιόν, διέταξε να ερευνηθεί το εξοχικό σπίτι του Σιόν. Εκεί βρήκε ένα κείμενο που αποτελούσε αντιγραφή του φυλλαδίου του Ζολί κατά του Ναπολέοντα Γ', με τη διαφορά ότι απέδιδε τις ιδέες του Μακιαβέλι στον Βίτε. Ενθερμος αντισημίτης -ας μη λησμονούμε ότι όλα αυτά συνέβαιναν την εποχή της υπόθεσης Ντρέιφους- ο Ρατσκόφσκι σκέφθηκε αμέσως να εξαφανίσει κάθε αναφορά στον Βίτε και να εμφανίσει τους Εβραίους ως φορείς της διεθνούς συνωμοσίας που ο Σιόν απέδιδε στον Βίτε. (...) Το κείμενο που "επιδιόρθωσε" ο Ρατσκόφσκι υπήρξε πιθανότατα η πρώτη πηγή των διαβόητων Πρωτοκόλλων των Σοφών της Σιών. (...)

Πολλοί παρατήρησαν ότι ήταν εύκολο να αναγνωρίσει κανείς στα "Πρωτόκολλα" ένα κείμενο που πρέπει να δημιουργήθηκε στη Γαλλία του τέλους του (19ου) αιώνα, καθώς έχει πάμπολλες αναφορές σε προβλήματα της γαλλικής κοινωνίας εκείνης της εποχής (...). Αλλά εξίσου απλό ήταν να αναγνωρίσει κανείς μεταξύ των πηγών του κειμένου πολλά λαϊκά μυθιστορήματα. Δυστυχώς όμως η αφήγηση ήταν τόσο πειστική, ώστε δεν ήταν δύσκολο να την πάρει κανείς στα σοβαρά.

Το υπόλοιπο τούτης της ιστορίας είναι ιστορία. Ενας περιπλανώμενος ρώσος μοναχός ονόματι Σέργιος Νείλος -κάτι μεταξύ δολοπλόκου και προφήτη-, μια μορφή με φιλοδοξίες τύπου Ρασπούτιν (ήθελε να γίνει πνευματικός του τσάρου) και με την έμμονη ιδέα του Αντίχριστου, ανέλαβε τη δημοσίευση και το σχολιασμό των "Πρωτοκόλλων". Στη συνέχεια, τα "Πρωτόκολλα" περιηγήθηκαν ολόκληρη την Ευρώπη, έως ότου έπεσαν στα χέρια του Αδόλφου Χίτλερ... Οι συνέπειες είναι γνωστές.

Κανείς ωστόσο δεν αντιλήφθηκε ότι τούτο το συμπίλημα διαφορετικών κειμένων δεν ήταν παρά μια μυθοπλασία; Κι όμως, το 1921, οι Τάιμς του Λονδίνου ανακάλυψαν το φυλλάδιο του Μορίς Ζολί και το κατονόμασαν ως πηγή των "Πρωτοκόλλων". Αλλά η αποδεικτική αξία των γεγονότων δεν αρκεί, όταν ο κόσμος αποζητά πάση θυσία ένα μυθιστόρημα τρόμου. Η Αγγλίδα Νέστα Ουέμπστερ -που πέρασε τη ζωή της προσπαθώντας να τεκμηριώσει την υπόθεση της ιουδαϊκής συνωμοσίας- έγραψε στα 1924 ένα βιβλίο με τίτλο "Secret Societies and Subversive Movements" (Μυστικές Εταιρείες και ανατρεπτικά κινήματα). Η Ουέμπστερ υπήρξε καλά πληροφορημένη και γνώριζε τις αποκαλύψεις των Τάιμς, αλλά και την ακριβή ιστορία του Νείλου, του Ρατσκόφσκι, του Γκέντσε και των λοιπών (...). Μολαταύτα κατέληγε στο εξής συμπέρασμα:

"Η μοναδική γνώμη την οποία μπορώ να υιοθετήσω είναι ότι τα Πρωτόκολλα, αυθεντικά ή μη, αποτυπώνουν το πρόγραμμα μιας παγκόσμιας επανάστασης και ότι (...) πρόκειται για έργο είτε μιας μυστικής εταιρείας είτε κάποιου προσώπου το οποίο γνώριζε άριστα τις παραδόσεις των μυστικών εταιρειών και ήταν σε θέση να αναπαραγάγει τις ιδέες και το ύφος τους."
Ο συλλογισμός δεν έχει το παραμικρό ψεγάδι: "Αφού τα Πρωτόκολλα ισχυρίζονται όσα ανέφερα στην ιστορία μου, την επιβεβαιώνουν." Η ακόμη: "Τα Πρωτόκολλα επιβεβαιώνουν την ιστορία την οποία άντλησα από αυτά, ως εκ τούτου είναι γνήσια."

ΟΥΜΠΕΡΤΟ ΕΚΟ

 (Από το κείμενο «Eine Fiktion, die zum Alptraum wird», «Frankfurter Allgemeine Zeitung», 2 Ιουλίου 1994) 

Πηγή: iospress.gr (εδώ)