Συνέχεια του κράτους μέσω opengov

κείμενο του Κώστα Νικολόπουλου

Πιστεύω ότι κάθε στιγμή πρέπει να γίνεται το καλύτερο που μπορεί να γίνει, είτε πρόκειται για μια χώρα, για έναν Δήμο είτε για οποιονδήποτε οργανισμό ο οποίος επηρεάζει τη ζωή των ανθρώπων, ανεξάρτητα από το ποιοι κυβερνούν, ή διοικούν. 

Εδώ και αρκετό καιρό επιχειρείται να "καεί" οτιδήποτε θετικό ή ενδιαφέρον προτείνεται από την κυβέρνηση με το πρόσχημα ότι είναι επικίνδυνη και όσο μένει τόσο μεγαλύτερη ζημιά κάνει. 

Ανεξάρτητα με το αν έχουν δίκιο ή άδικο για την κυβέρνηση, η στάση αυτή είναι λανθασμένη και κάνει ζημιά στη χώρα.

Ότι καλό και χρήσιμο μπορεί να ψηφιστεί από αυτή τη Βουλή και να εφαρμοστεί από αυτή την κυβέρνηση πρέπει να γίνει.

Αν κάποιοι δεν θέλουν να σκεφτούν το καλό της χώρας, ας σκεφτούν το καλό των εκλεκτών τους για τότε που θα γίνουν κυβέρνηση.

Ως γνωστόν, δεν μπορούν όλες οι κυβερνήσεις, με την ίδια ευκολία, να υλοποιούν τα πάντα, ούτε το κοινοβούλιο μπορεί με οποιαδήποτε σύνθεση να ψηφίζει τα πάντα. Με το "πάντα" εννοούνται χρήσιμα, αλλά δύσκολα να τα αποδεχτούν οι πολίτες, πράγματα.
Η τελευταία περίπτωση που συνέβη κάτι τέτοιο είναι όταν κυκλοφόρησε ότι η κυβέρνηση προτίθεται να διορίσει υπηρεσιακούς επικεφαλής των υπηρεσιών των δήμων και των περιφερειών, αντικαθιστώντας με αυτούς τους μετακλητούς διορισμένους από τους ίδιους τωρινούς γενικούς γραμματείς.

Αμέσως ξέσπασε μια ομοβροντία κατηγοριών από παντού με κύριο επιχείρημα ότι η κυβέρνηση προσπαθεί να ελέγξει τους δήμους με διορισμένους κομματικούς κομισάριους. 

Απορούμε και ζηλεύουμε κάθε φορά που ακούμε ότι σε κάποια χώρα ενώ τα κόμματα δεν μπορούν να συνεννοηθούν μετά από εθνικές εκλογές, με αποτέλεσμα να υπάρχει αδυναμία σχηματισμού κυβέρνησης, ωστόσο η χώρα συνεχίζει να λειτουργεί κανονικά χωρίς προβλήματα. Υπήρχαν περιπτώσεις πολύμηνης διάρκειας παράτασης της αβεβαιότητας χωρίς να παρουσιαστούν σοβαρά προβλήματα, σε μια δε περίπτωση το διάστημα αυτό είχε διάρκεια σχεδόν ενός έτους. 

Από την άλλη, μόνιμη πηγή συζήτησης είναι η εκμετάλλευση του κρατικού μηχανισμού και των υπολοίπων θεσμών, από τους κυβερνώντες για ίδιον ή κομματικό όφελος, μέσα από τον διορισμό μετακλητών της αρεσκείας τους ως επικεφαλής της διοικητικής δομής του κάθε οργανισμού.

Η αντιμετώπιση των δύο φαινομένων εξακολουθεί να είναι ζητούμενο.
Μια λύση που φαίνεται ότι προάγεται στον δημόσιο διάλογο και έχει αρκετούς υποστηρικτές, είναι ο διορισμός μόνιμων γενικών γραμματέων των υπουργείων με αξιοκρατικές διαδικασίες και έπειτα από ανοιχτή προκήρυξη θέσεων, όπως είχε γίνει με το open gov. 

Δηλαδή τα δύο ζητούμενα της συνέχειας του έργου απρόσκοπτα, ανεξάρτητα από το αν αλλάζει η κυβέρνηση και η προστασία από τις παρεμβάσεις των κυβερνώντων προς όφελος του κόμματός τους, προκρίνεται να αντιμετωπισθεί με την τοποθέτηση ενός επικεφαλής της διοικητικής υπηρεσιακής δομής, με αξιοκρατικά κριτήρια, ώστε να διαθέτει και το κύρος, αλλά και τα προσόντα που χρειάζονται για μια τόσο δύσκολη αποστολή. 

Αφού λοιπόν αυτή είναι η λύση για το κεντρικό κράτος, γιατί δεν μπορεί να είναι και για την αυτοδιοίκηση πρώτου και δεύτερου βαθμού;
Αν η κυβέρνηση προτίθεται να διορίσει με αδιαφανείς και αμφιλεγόμενες διαδικασίες δικά της κομματικά στελέχη, τύπου κομματικών κομισάριων όπως γράφτηκε, για να ελέγξει τους δήμους και τις περιφέρειες, τότε καλά κάνουν και αντιδρούν οι δήμαρχοι.
Αν όμως πρόκειται να εφαρμόσει το open gov, με στόχο να θωρακίσει τις διοικητικές δομές της αυτοδιοίκησης, με άξιους και ικανούς ανθρώπους, τότε σφάλλουν και πρέπει να εξηγήσουν γιατί προτιμούν αντί αυτών, τους μετακλητούς, διορισμένους από τους ίδιους, γενικούς γραμματείς των δήμων τους. Αφήστε που με τον τρόπο αυτόν θα μεταφερθούν και οι ευθύνες των συνεπειών της υλοποίησης από τους αιρετούς στους υπηρεσιακούς, κάτι που θα επιτρέψει στους πρώτους να αφοσιωθούν σε αυτό που πραγματικά είναι ο σκοπός τους, δηλαδή στις αποφάσεις για το ποιες πολιτικές θα εφαρμοστούν σύμφωνα με το πρόγραμμα τους και στην ιεράρχηση των προτεραιοτήτων για τον κάθε τομέα.

Σε κάθε περίπτωση αυτή η συζήτηση πρέπει να γίνει δημόσια και να παρουσιάσει η κάθε πλευρά τις προθέσεις και τα επιχειρήματά της. 

Ούτε η κυβέρνηση μπορεί να κρυφτεί πίσω από την αποπολιτικοποίηση του κράτους για να ελέγξει την αυτοδιοίκηση, αλλά ούτε και οι περιφερειάρχες με τους δημάρχους πίσω από το αυτοδιοίκητο για να αντιμετωπίζουν τους δήμους σαν προσωπική και παραταξιακή τους υπόθεση. 

Όποιος δηλώνει ότι είναι με τη δημοκρατία και το δημόσιο συμφέρον, πρέπει να το αποδεικνύει προτείνοντας ανοιχτές διαδικασίες ουσιαστικού διαλόγου που συμβάλλουν στην ενημέρωση του πολίτη και δεν αρνείται τον διάλογο, ούτε προσπαθεί να κρυφτεί πίσω από τα κλειστά σχήματα διευθέτησης που κυριάρχησαν κατά τις προηγούμενες δεκαετίες .