Πρωτογενές έλλειμμα ή πλεόνασμα.

ΕΓΚΥΚΛΟΠΑΙΔΕΙΑ ΑΝΤΙΜΝΗΜΟΝΙΑΚΗΣ ΜΠΟΥΡΔΟΛΟΓΙΑΣ

Πρωτογενές αποτέλεσμα της γενικής κυβέρνησης είναι η διαφορά μεταξύ συνολικών εσόδων (άμεσοι και έμμεσοι φόροι, ασφαλιστικές εισφορές, προγράμματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ιδιωτικοποιήσεις, κέρδη επιχειρήσεων του δημοσίου κλπ) και των άμεσων ή “πρωτογενών” εξόδων (μισθοί δημοσίων υπαλλήλων, συντάξεις, κοινωνικές παροχές τόσο σε χρήμα όσο σε είδος, λειτουργικά κόστη, εξοπλισμοί, δημόσιες επενδύσεις π.χ. σε δρόμους ή συστήματα πληροφορικής, ανακεφαλαιοποιήσεις τραπεζών, χρηματοδότηση ελλειμμάτων επιχειρήσεων του δημοσίου κλπ). Μεταξύ των δαπανών δεν περιλαμβάνουμε την εξυπηρέτηση του δημόσιου χρέους. Με άλλα λόγια το πρωτογενές αποτέλεσμα υπολογίζεται σαν να μην υπάρχει δημόσιο χρέος.

Όταν η διαφορά είναι θετική τότε μιλάμε για πρωτογενές πλεόνασμα. Η χώρα μας είχε πρωτογενή πλεονάσματα και μάλιστα σημαντικά μέχρι το 2001. Όταν η διαφορά είναι αρνητική, δηλ. όταν τα έσοδα της κυβέρνησης δεν επαρκούν ούτε καν για τα πρωτογενή έξοδα τότε μιλάμε για πρωτογενές έλλειμμα. Το πρωτογενές έλλειμμα της ελληνικής κυβέρνησης το 2009 ήταν 24 δις ή 10% του ΑΕΠ, με άλλα λόγια το 2009 η κυβέρνηση ΝΔ του Καραμανλή ξόδευε περίπου 700 ευρώ δανεικά χρήματα το μήνα ανά οικογένεια.

Μια πολύ καλή πηγή για το πρωτογενές αποτέλεσμα είναι αυτή η σελίδα της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας καθώς καταθέτει αριθμούς για κάθε τρίμηνο. Στον παρακάτω γράφημα βλέπουμε την εξέλιξη του πρωτογενούς ελλείμματος μεταξύ του 1999 και του 2014.

Τριμηνιαίο πρωτογενές πλεόνασμα ή έλλειμμα, σε εκατομμύρια ευρώ

Βλέπουμε καθαρά τον δημοσιονομικό εκτροχιασμό τα έτη 2006-2009, και την σημαντική διόρθωση το 2010-2011. Η μεγάλη επιδείνωση το 2012-2013 οφείλεται κυρίως στις δαπάνες ανακεφαλαιοποίησης.

Παρακάτω τα στοιχεία για τα έτη 1995 μέχρι. Βλέπουμε ότι μέχρι το 2001 είχαμε πρωτογενές πλεόνασμα, τον εκτροχιασμό το 2007-2009, και την σημαντική προσαρμογή το 2010-2011. Τα αρνητικά αποτελέσματα του 2013 κα 2015 πιθανώς αφορούν ανακεφαλαιοποιήσεις τραπεζών, αλλά το γεγονός παραμένει ότι ακόμα και και το 2015 δεν είχαμε δαμάσει τα πρωτογενή ελλείμματα.

πηγή www.knoema.com - Eurostat