Το PSI έπρεπε να έχει γίνει από την πρώτη στιγμή, όπως ζητούσε το ΔΝΤ.

ΕΓΚΥΚΛΟΠΑΙΔΕΙΑ ΑΝΤΙΜΝΗΜΟΝΙΑΚΗΣ ΜΠΟΥΡΔΟΛΟΓΙΑΣ

Πράγματι, όταν μεταξύ του Οκτώβρη του 2009 και Απρίλη του 2010 αποκαλύφθηκε ο δημοσιονομικός εκτροχιασμός της ελληνικής οικονομίας και μείναμε εκτός αγορών, και η ελληνική κυβέρνηση να συζητήσει με το ΔΝΤ και τους ευρωπαίους εταίρους πώς να αποφευχθεί η κατάρρευση της χώρας, το ΔΝΤ όπως είναι η πρακτική του πρότεινε το άμεσο κούρεμα του δημόσιου χρέους που τότε ήταν αποκλειστικά με ιδιώτες, δηλ. το λεγόμενο PSI. Όμως η πρόταση του ΔΝΤ αποκλείστηκε κατηγορηματικά από τους εταίρους. Τελικά του PSI αποφασίστηκε το 2011 και υλοποιήθηκε αρχές του 2012.

Οι αντιμνημονιακοί (που συν τοις άλλοις πουλούν το αφήγημα ότι το ύψος του δημόσιου χρέους είναι το μείζον, και ότι η κρίση είναι “κρίση χρέους”) εκμεταλλεύθηκαν αυτά τα γεγονότα για να επιχειρηματολογήσουν ότι ήταν τεράστιο λάθος της Ευρώπης που δεν δέχθηκε το άμεσο PSI καθώς και διαπραγματευτική αποτυχία της κυβέρνησης Παπανδρέου που δεν το πέτυχε. Όμως:

1) Η πολιτική είναι τέχνη του εφικτού, και ένα κούρεμα του χρέους ενάντια στις επιθυμίες των εταίρων δεν ήταν δυνατό. Γιατί όχι; Διότι δεν το ήθελαν οι εταίροι οι οποίοι θα χρηματοδοτούσαν πολύ μεγαλύτερο μέρος του ελληνικού προγράμματος απ' ότι το ΔΝΤ (80 από τα 110 δις).

2) Το άμεσο κούρεμα θα έπληττε πολύ νωρίτερα τις ελληνικές τράπεζες και ασφαλιστικά ταμεία που επίσης ήταν εκτεθειμένα στο ελληνικό χρέος, δυσχεραίνοντας την κατάσταση από την πρώτη στιγμή.

3) Δεν θα απέδιδε κάποιο ουσιαστικό μακροχρόνιο όφελος καθώς το άμεσο κούρεμα το 2010 θα ήταν μικρότερο από το κούρεμα που τελικά έγινε το 2012. Γιατί; Διότι το κούρεμα γίνεται για να διευκολυνθεί η βιωσιμότητα του χρέους, και έτσι το 2012 χρειάστηκε να γίνει ένα μεγαλύτερο κούρεμα καθώς στο μεταξύ είχαν προστεθεί οι τόκοι που πληρώθηκαν με δανεικά χρήματα επειδή το κούρεμα δεν έγινε νωρίτερα.

4) Το 2010 υπήρχε ακόμα η ελπίδα ότι η Ελλάδα (όπως πέτυχαν όλα τα άλλα κράτη με μνημόνιο) θα μπορούσε να βγει στις αγορές χωρίς να κουρέψει το δημόσιο χρέος της. Το κούρεμα μειώνει μεν το βάρος χρηματοδότησης και άρα βοηθάει στο να γίνει βιώσιμο το δημόσιο χρέος, όμως επίσης αυξάνει την αναξιοπιστία της χώρας μας στην κρίση οποιουδήποτε μελλοντικού δανειστή, και άρα αυξάνει την την δυσκολία του να βγούμε στις αγορές και τους τόκους που θα πληρώνουμε. Δηλ. δεν ισχύει ότι το κούρεμα του χρέους μόνο βοηθάει στην μελλοντική μας έξοδο στις αγορές. Απόδειξη ότι σε παρούσα αξία (δηλ. ως συνολικό βάρος εξυπηρέτησης) το χρέος της Πορτογαλίας είναι το 2016 παραπλήσιο με το δικό μας, όμως όπως βλέπουμε στο παρακάτω γράφημα οι αποδόσεις δηλ. τα επιτόκια που καλείται να πληρώσει η Πορτογαλία είναι τα μισά απ' ότι η Ελλάδα, αποδεικνύοντας την γενικευμένη και ανασφάλεια των αγορών να μας ξαναδανείσουν χρήματα. Όπως είναι φυσικό αυτή η ανασφάλεια εν μέρει έχει να κάνει με το ότι οι προηγούμενοι δανειστές κουρεύτηκαν, δηλ. έχασαν τα μαλλιοκέφαλά τους. Δεν υπάρχει τίποτα που είναι τζάμπα – το μεγάλο κούρεμα του PSI μας βοήθησε αλλά αυτή η βοήθεια έχει κόστος που θα πληρώνουμε για πολλά χρόνια.

πηγή Eurostat