ΕΛΣΤΑΤ 2009... Ακόμη να δεχθούμε την αλήθεια;

Του Νίκου Κασκαβέλη 

Ας δούμε λίγο ορισμένες πτυχές του "φορτισμένου/πολωτικού" θέματος της ΕΛΣΤΑΤ και των στοιχείων του 2009. Ένα θέμα που επανέρχεται στην επικαιρότητα και αποπροσανατολίζει, δίχως να κατατάσσεται εκεί που του πρέπει. Στη γενικώς παραδεδεγμένη ιστορική αλήθεια, ως ένα γνωστό και αξιολογημένο γεγονός που παρήλθε. Αντίθετα, παραμένει παρόν, επειδή κάποιοι το επιθυμούν και το επαναφέρουν. Η αποδοχή της αναίρεσης του απαλλακτικού βουλεύματος του πρώην επικεφαλής της ΕΛΣΤΑΤ κ. Γεωργίου (ο οποίος ανέλαβε καθήκοντα ΜΕΤΑ την υπαγωγή της χώρας στο Μηχανισμό!), έφερε ξανά στη δημόσια συζήτηση το θέμα του ελλείμματος του 2009 και το κατά πόσο "παραποιήθηκαν" τότε τα στοιχεία αυτού, έτσι ώστε η χώρα να υπαχθεί στο καθεστώς των "Μνημονίων".

Ορισμένες παρατηρήσεις:

1) Όπως και σε κάθε χώρα ευνομούμενη και διεπόμενη από τις αρχές της ΕΣΔΑ, ασχέτως πολιτικών εκτιμήσεων, ισχύει απαρέγκλιτα το τεκμήριο αθωότητας. Παρά λοιπόν και τα προηγούμενα απαλλακτικά βουλεύματα, η αποδοχή και μόνο της αναίρεσης ενός εξ αυτών, ήδη για πολλούς "καλοθελητές" εξισώθηκε με την καταδίκη του ερευνώμενου. Παράγοντες του δημόσιου βίου αναφέρονται ευθέως σε αυτόν, αλλά και στον Υπουργό Οικονομικών του 2009 κ. Παπακωνσταντίνου ως "εκείνους που διόγκωσαν το έλλειμμα και οδήγησαν (ευθέως, με αιτιώδη συνάφεια) τη χώρα στο Μνημόνιο". Δίχως ερωτηματικά ή αμφισβήτηση. Βεβαιότητες, πριν από οποιαδήποτε τελεσίδικη δικαστική κρίση. Κι ας έχουν προηγηθεί δεκάδες κρίσεις θεσμών αλλά και γνωστά γεγονότα της πραγματικότητας που έχουν επιβεβαιώσει πολλάκις τη σειρά και ακρίβεια των γεγονότων!

2) Χωρίς τις γνωστές λεπτομέρειες να πούμε μόνο πως τα στοιχεία έχουν επιβεβαιωθεί από όλες τις διεθνείς αρχές (ευρωπαϊκές και όχι μόνο) και από όλα τα κόμματα που κατά σειρά έχουν βάλει φαρδιές πλατιές τις υπογραφές τους κάτω από τα "Προγράμματα" αλλά και τους ετήσιους Προϋπολογισμούς, που βασίζονται στα συγκεκριμένα μεγέθη. Αντίφαση: επίσημες επιβεβαιώσεις και μετά ανεπίσημες "διαρροές" αμφισβήτησης, προκειμένου να θωπευθούν "κύκλοι" αλλά και ομάδες ψηφοφόρων, με τρόπο που βγάζει μάτι από μακριά και προκαλεί θυμηδία, αν όχι απορία, ακόμα και αηδία. Είναι ακριβώς οι τακτικές που κοστίζουν σε αξιοπιστία της πολιτικής και απομακρύνουν τον κόσμο από αυτήν. Η τακτική βέβαια πέτυχε βραχυπρόθεσμα οφέλη. Η φήμη, από "παραφιλολογική συνωμοσιολογία" κατέληξε να είναι, ανεπίσημα, η κυρίαρχη εκδοχή της πραγματικότητας, αρκεί να μπεις σ’ ένα ταξί να το διαπιστώσεις. Κι έτσι αρκετοί από τους θύτες έγιναν και πάλι κατήγοροι.  

Δεν αμφισβητούμε λοιπόν την πράξη της λειτουργού της Δικαιοσύνης, εφόσον έτσι έκρινε κατά νόμιμο δικαίωμα. Ίσως να είναι τελικά και αναγκαία μια δικαστική "κάθαρση" (με την εσωτερική, την ψυχική έννοια) του θέματος, προκειμένου να ξεπλυθεί το δηλητήριο που έχει ποτίσει το λαϊκό θυμικό. Να υπάρξει οριστική, τεκμηριωμένη απάντηση, να δοθεί τέλος. Αλλιώς, πάντα κάποιοι θα το επαναφέρουν, προκειμένου να καλύψουν τις ευθύνες τους ή για να προβάλουν μια παραποιημένη, κοντόθωρη και καχεκτική, εκδοχή της "αλήθειας".

3) Η Ελλάδα, 7 χρόνια μέσα στην κρίση επίσημα, είναι η μόνη χώρα που ακόμα δεν έχει ομόθυμη εκδοχή για το πώς έχουν τα πράγματα! Τι έφταιξε. Πολλοί επιμένουν πως το 2009 η χώρα δεν είχε ουσιαστικό θέμα, πως η κατάσταση ήταν διαχειρίσιμη. Κάποιοι "απλώς πείραξαν τα νούμερα, κατά τ’ άλλα ήμασταν καλά". Από πού να το πιάσει κανείς; Πρώτα απ’ όλα να πω εκ του περισσού πως προφανώς ο γράφων δεν ήταν παρών κατά την καταγραφή του ελλείμματος. Ούτε τότε, ούτε φυσικά τώρα, ούτε ποτέ. Όπως και η συντριπτική πλειοψηφία των πολιτών, πλην των εκάστοτε αρμοδίων. Διαθέτει όμως στοιχειώδη κρίση, λογική αλλά και μνήμη και βάσει αυτών επιχειρηματολογεί. 

4) Κατηγορούν κάποιοι την ΕΛΣΤΑΤ ως κατευθυνόμενη πολιτικά. Ξεχνούν προφανώς πως αντιθέτως η ΕΛΣΤΑΤ κατέστη και τυπικά ανεξάρτητη (με τον ιδρυτικό της Νόμο) τον καιρό εκείνο, από την Κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ. Λίγα χρόνια νωρίτερα, η όλη αυτή "παραφιλολογία" περί μαγειρεμάτων ξεκίνησε, κάνοντας διαχρονική ζημιά στην αξιοπιστία της χώρας, με την περίφημη απογραφή Αλογοσκούφη, που ενώ εισήγαγε τη χώρα σε επιτήρηση, τελικά "πήρε πίσω" τους αρχικούς ισχυρισμούς της και η χώρα συνέχισε την παλιά της μέθοδο στην καταχώριση των αμυντικών δαπανών. 

Όλες οι χώρες της κρίσης λοιπόν, λίγο πολύ τα έχουν βρει στο από πού μπήκαν στην κρίση και πώς θα βγουν. Πολλές το έκαναν ήδη, συναινετικά. Εδώ αντίθετα, χτίστηκαν πολιτικές καριέρες επάνω στην τσάμπα "επαναστατικότητα" και τους "εύκολους εναλλακτικούς προς το χαμένο Παράδεισο". Ο "αντιμνημονιακός μανδύας" που η πραγματικότητα κατέστησε ανέκδοτο, αποδεικνύεται "δευτέρα φύσις" για ορισμένους που νομίζουν πως ακόμα τους προστατεύει, κάνουν ευκαιριακή χρήση. Είναι όμως γυμνοί.  

5) Βολική αρχικά η εκδοχή του ενός και μοναδικού φταίχτη, του δακτυλοδεικτούμενου. Πού τώρα καιρός για λίγο πιο σύνθετες αναλύσεις ή ενδοσκοπήσεις, των οποίων το πόρισμα ίσως και να μας φοβίζει, μοιράζοντας τη "φοβερή ευθύνη"; Γνωστή μέθοδος, λέγεται και λαϊκισμός.  Είναι γνωστή η ιστορία με τους "αγγελιοφόρους κακών ειδήσεων". Πρώτος ο Σοφοκλής στην "Αντιγόνη" μας λέει πως "κανένας δεν τους αγαπά". Και όχι μόνο αυτό, αλλά συχνά στην ιστορία και μυθολογία, όσο κι αν αυτό αποτελούσε "ύβρη", προτιμούσαν να τους θανατώσουν, παρά να αποδεχτούν το μήνυμα που έφεραν. Όσο και να έκρυβαν το κεφάλι στην άμμο όμως, η πραγματικότητα επέστρεφε και έπαιρνε εκδίκηση.

Σίγουρα τα "μαντάτα" του 2009 ήταν "κακά". Και 7 χρόνια μετά, πολλοί δεν εννοούν να τα "χωνέψουν". "Δεν μπορεί, σου λέει, ο περιούσιος λαός και ο μεγάλος ηγέτης να τα είχαν κάνει τόσο μαντάρα, δεν μπορεί η καλή μας ζωή να είναι παρελθόν, κάποιος, συγκεκριμένος και μοχθηρός, πρέπει να φταίει". Και ποιος είναι αυτός; Ο αγγελιοφόρος με όποια μορφή. Η όλη κατηγορία και ο συλλογισμός βέβαια, όταν γίνεται επίσημα, είναι μόνο υπαινικτικός. Δεν ολοκληρώνεται. Κι αυτό γιατί αν τον ακολουθήσουμε οδηγεί σε "τερατουργήματα" λογικής. Για να τα δούμε:

6) Με το να λέμε πως ήταν φτιαχτά τα μεγέθη και άρα αποτρέψιμη η κρίση, τι αποδεχόμαστε; Πως μόνο η χώρα μας μπορούσε να γλιτώσει ή και οι χώρες που ακολούθησαν; Η Ελλάδα μπορούσε να αποφύγει τα Μνημόνια αλλά όχι πχ η Πορτογαλία, η Ιρλανδία, η Κύπρος; Ή δεχόμαστε τους ισχυρισμούς των πλέον συντηρητικών κύκλων της Ευρώπης που έλεγαν αρχικά πως η Ελλάδα παρέσυρε και τους άλλους; Ότι είμαστε "ειδική περίπτωση", ένας κακός κρίκος που αν κοπεί θα πάψει να "μολύνει" και άλλους; Ξεχνάμε μάλλον πως, η τότε Κυβέρνηση, μόνη στην αρχή, πάλευε να πείσει πως πέραν των θεμάτων μας, το θέμα ήταν συστημικό, ευρωπαϊκό. Πως χρειάζονταν θεσμοί θωράκισης. Τώρα, το ξέρουν όλοι.

Κι αν αποφεύγαμε τα "Μνημόνια", τι ακριβώς θα γινόταν; Θα αποφεύγαμε γενικά τα δυσάρεστα μέτρα ή ποια από αυτά; Θα συνεχίζαμε τον τρελό δανεισμό από τις αγορές; Θα τελείωνε ή θα συνεχιζόταν το "πάρτυ"; Τόσα χρόνια μετά, με τόσες προσπάθειες, δεν έχει γίνει αντιληπτό από όλους πως για αυτά δεν έφταιγε κάποια δήθεν "ανακριβής αποτύπωση μεγεθών", αλλά το βαθύ διαρθρωτικό θέμα της οικονομίας; Αν ήταν τόσο επιφανειακό θέμα, με τόσες θυσίες, δεν θα είχε λυθεί; 

7) Μετά, αν τα στοιχεία ήταν φτιαχτά, λογιστικά, γιατί δεν τα έχουν αλλάξει ως σήμερα οι διάδοχες καταστάσεις; Γιατί δεν διόρθωσαν τους ισολογισμούς, αλλά προσυπέγραψαν, ένας προς έναν, την ίδια πορεία; Κι αν ήταν μόνο αριθμοί, γιατί δεν ήρθε η πραγματικότητα των ποσών, να τους διαψεύσει; Οι αριθμοί, υποτίθεται αντανακλούν υπαρκτά μεγέθη. Αν δεν αποτυπώνουν την αλήθεια, αυτή έρχεται και επεμβαίνει. Τουλάχιστον έτσι γίνεται στα άσχημα. Αν οι λογιστικές αποτυπώσεις λένε καλύτερα μεγέθη από τα ακριβή (πχ ENRON, αποτιμήσεις στεγαστικών στις ΗΠΑ του 2007) η αλήθεια της οικονομίας, τα ελλείμματα, καθορίζουν τις εξελίξεις. Αν η πραγματικότητα ήταν καλύτερη, γιατί αυτό δεν φάνηκε στην πορεία; Τα ελλείμματα δεν είναι αφηρημένα μεγέθη. Είναι λεφτά. Το αν είναι 9,4 ή 15,4 σημαίνει συγκεκριμένα δισ. ευρώ. Τα είχαμε στα δημόσια ταμεία ή όχι τα λεφτά αυτά; Αν τα είχαμε, γιατί δεν εμφανίστηκαν ως τώρα;

Και αν δεν τα είχαμε, μήπως πρέπει να ξανασκεφτούμε ποιος είπε τελικά "λεφτά υπάρχουν" με τρόπο επίσημο και θεσμικό; Η τότε Κυβέρνηση, με πλήρη εποπτεία και ευθύνη των μεγεθών, διαβεβαίωνε για μονοψήφιο έλλειμμα. Αυτή η διαφορά, έως το 15,4, είναι το επίσημο, το πραγματικά μεμπτό "λεφτά υπάρχουν", που κόστισε στον τόπο και ας το θυμούνται όσοι επαναφέρουν στη μνήμη μας την αποσπασματική (είχε και συμπλήρωση) αλλά οπωσδήποτε άστοχη επικοινωνιακά και συγκυριακά φράση ενός ηγέτη της αντιπολίτευσης. Πόσες φορές δεν επαναλήφθηκε έκτοτε στον... "κύβο", με συγκεκριμένες εκδοχές και διαψεύσεις από μετέπειτα Πρωθυπουργούς που βάδισαν οψίμως στον ίδιο δρόμο;  

8) Στον ίδιο συλλογισμό, δεν έχουν ξεκαθαρίσει ακόμα τα κίνητρα των "μαγείρων". Γιατί το έκαναν; Τρελάθηκαν; Θέλησαν να υπογράψουν την καταδίκη τους; Όχι. Υπονοούν, δεν το λένε ευθέως, υπόγειες συναλλαγές... "προδοτικού" τύπου, χωρίς καν υπόνοια κινήτρου! Κακοί, δόλιοι άνθρωποι, έναντι των "καλών", που θα τα έκαναν αλλιώς. Ε, δεν τα έκαναν! Τραγική η διαπίστωση, ότι στην Ελλάδα του 21ου αιώνα, ο δημόσιος διάλογος συνεχίζει να κινείται στον άξονα "προδότης-πατριώτης", σαν να μιλάμε για τον εθνικό διχασμό του 1915 ή τον Εμφύλιο. Η πολιτική αντιπαράθεση, ακόμα και οξεία, είναι γόνιμη στη δημοκρατία. Η ροπή όμως στις ακρότητες, το δηλητήριο του διχασμού,  αποτελούν τοξική μόλυνση στα θεμέλια της κοινωνίας. Όποιος τα μετέρχεται ως μέσο, οφείλει να γνωρίζει πως μαζί με την ευθύνη του για "τερατογενέσεις", θα τα βρει μπροστά του. 

Και ποιοι ήταν οι "προδότες"; Συγκεκριμένα πρόσωπα; Όλη η Κυβέρνηση; Κανείς δεν πήρε χαμπάρι το "κόλπο"; Θα μπορούσα να αναφέρω ονομαστικά πρόσωπα κύρους και εγνωσμένης προσφοράς και ευφυΐας, που δεν θα μπορούσε να σταθεί καν υποψία δόλου ή άγνοιας σε βάρος τους. Αλλά και άλλοι από διαφορετικούς χώρους ψήφισαν τότε το Μνημόνιο. Είχαν και εκείνοι δόλο; Τέλος, κι εφόσον και όλοι οι επόμενοι βασίζονται κι επικυρώνουν τα ίδια στοιχεία, δεν διαιωνίζεται το ίδιο αδίκημα, η ίδια "ψευδής βεβαίωση"; Γιατί δεν παραπέμπονται και οι "συνεχιστές"; Γιατί δεν στέλνουμε τα "σωστά στοιχεία" στους "ξένους" να αναπροσαρμοστεί και η πολιτική; 

Εφτά χρόνια αιματηρών θυσιών και συνεχών αλλοπρόσαλλων πειραματισμών για την εύρεση της συνταγής εξόδου και ακόμα, μόνοι εμείς, στροβιλιζόμαστε στην ίδια μέγγενη. Αν ψάχνουμε την αιτία, μην πάμε μακριά. Εδώ ακόμα δεν έχουμε συνεννοηθεί στα βασικά, στα μεγέθη. Στους αριθμούς και τις πράξεις. Και σ’ αυτά δεν χωρούν αξιολογικές κρίσεις. Αυτές, στην Ιστορία. Το θέμα είναι, δίχως πάθη, να συνεννοηθούμε. Τυπικά, ενυπόγραφα και σοβαρά, όταν μας ακούνε και άλλοι, το έχουμε ήδη κάνει. Αλλά μεταξύ μας, ενώπιον ψηφοφόρων και ακροατηρίου, συνεχίζουμε τα μισόλογα. Μια Βαβέλ κωφαλάλων, που νομίζουν πως κάτι κερδίζουν "κοροϊδεύοντας" ο ένας τον άλλο. 

Όσοι ονειρεύονται ποικιλώνυμα "μέτωπα", πρέπει να γνωρίζουν την sine qua non προϋπόθεση για το όποιο επόμενο βήμα προόδου, αν μη τι άλλο της ίδιας της χώρας: ένα ευρύ "μέτωπο αλήθειας, αλλά και λογικής". Ο ίδιος ο αρχηγός της ΝΔ, έχει έμμεσα αποδώσει ευθύνες με την άρνηση της υπερψήφισης του ΠτΔ, ως εκφραστή της πολιτικής ιδίως 2007-2009. Ας δει κι εκείνος ποιο θα είναι τελικά το στίγμα του και πού θα ρίξει το βάρος του για την ανασυγκρότηση που ρητορικά επιδιώκει. Θα ενισχύσει ιδιοτελείς, υπόκωφες συμμαχίες της Ελλάδας της υστέρησης ή θα συμφωνήσει με τα προφανή; Όσοι αναμασούν τελειωμένες και ψεύτικες ιστορίες, κρατούν την Ελλάδα πίσω. Αλλά οι ψευδαισθήσεις κατέρρευσαν, η πολιτική κερδοσκοπία έφαγε τα ψωμιά της. Ή επιτέλους, με θάρρος και όπλο την αποδοχή της αλήθειας θα προχωρήσουμε ή ο καθένας την εκδοχή του και όλοι μαζί στο τελικό ναυάγιο!

στο capital.gr, για περισσότερα: εδώ